Is biomassa een duurzame energiebron?

Bekende duurzame energiebronnen zijn zon, wind en water. Biomassa bestaat uit allerlei organische materialen. Dat kan van alles zijn: (snoei)houtafval uit de bosbouw en houtverwerkende industrie, rioolslib uit waterzuiveringsinstallaties, groente-, fruit- en tuin-afval (gft), plantaardige olie en vet uit de voedingsmiddelenindustrie, mest van veebedrijven en gewassen die speciaal voor bio-energie worden verbouwd, zoals

koolzaad. Hoe duurzaam is biomassa eigenlijk, als het wordt gebruikt als energiebron? Is het net zo duurzaam als zond, wind en water? Daarover zijn de meningen verdeeld.

Bij het verbranden van biomassa komt CO2 vrij, net als bij aardgas, olie en kolen. De gedachte bij biomassa is dat de CO2 die vrijkomt weer wordt opgenomen door groeiend bos of ander organisch materiaal. Door het steeds te laten ‘aangroeien’ en daarna weer te gebruiken, raakt biomassa niet op. Het is een hernieuwbare bron, anders dan bij aardgas, olie en kolen. De discussie gaat erover of dit in de praktijk ook zo werkt. Bij welke vormen van biomassa wel, en bij welke niet? Wat zijn criteria om biomassa ‘duurzaam’ te kunnen noemen?

Deskundigen discussiëren over de duurzaamheid van bio-energie. Bijvoorbeeld over de vraag of het verbranden van hout (pellets) in uw kachel thuis of als (mee)stook van hout (pellets)in kolencentrales en biomassacentrales in plaats van fossiele brandstoffen helpt tegen klimaatverandering of dit juist verergert. Bij het verbranden van hout komt namelijk in één keer alle CO2 vrij die in tientallen jaren is vastgelegd, zelfs meer dan bij de verbranding van steenkool voor dezelfde hoeveelheid energie. Deze CO2 draagt op korte termijn bij aan klimaatverandering. Aanplant van nieuwe bossen kan wel helpen, maar het duurt tientallen jaren voordat die bomen flink gegroeid zijn en de CO2 opnieuw is opgeslagen in deze bomen. 

Energiebedrijven in Nederland importeren biomassa van hout uit bossen in Europa en andere werelddelen, met name Noord-Amerika. De critici wijzen op de risico’s voor het klimaat en ecosystemen als er op steeds grotere schaal hout verbrand wordt om energie te produceren. Fijn dat men onlangs tot inkeer is gekomen en deze vorm niet meer met subsidie wordt aangewakkerd. En op de schadelijke gevolgen voor natuur en gezondheid door stikstofverbindingen, fijnstof en andere luchtvervuiling die bij de verbranding vrijkomt. 

Ook is er discussie over het landgebruik dat nodig is om biomassa te verbouwen: de grond waarop energiegewassen worden geteeld, kan niet worden gebruikt voor het verbouwen van voedsel of voor natuur. Verder wordt er verschillend gedacht over de vraag of er genoeg duurzame biomassa beschikbaar is om aan de toenemende vraag naar bio-energie te voldoen.

Vormen van bio-energie die wel CO2-voordeel kunnen geven vergeleken met fossiele brandstoffen, zijn onder andere biogas en het verbranden van organisch afval. Het gebruik van biogas in plaats van aardgas of gas uit kolen geeft meestal een flink CO2-voordeel. Vooral als het biogas afkomstig is uit de vergisting van rioolslib; als het afkomstig uit mest is het al veel minder duurzaam, omdat de waarde als meststof groter is dan de waarde als brandstof. U kunt overlast door slechte luchtkwaliteit melden via het formulier op https://natuurenmilieuheusden.nl/meldpunt-luchtkwaliteit/ . De resultaten anonimiseren we, en verwerken we tot een overzicht per wijk in onze gemeente. Op basis hiervan overleggen we met de gemeente over hoe de situatie te verbeteren. Ga voor meer informatie naar onze website https://natuurenmilieuheusden.nl/category/luchtkwaliteit-algemeen/.